Παιδαγωγικά (Γενική Διδακτική και Αρχές Παιδαγωγικής)
‘ Γενική Διδακτική και Αρχές Παιδαγωγικής 142 ’ ΙΩΑΝΝΗΣ Γ. ΜΑΥΡΟΣ
1.Α) Σχολική αποτελεσματικότητα είναι η ανταπόκριση των σχολικών μονάδων στις σύγχρονες κοινωνικές και επιστημονικές προκλήσεις η οποία προκύπτει μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία ξεκινώντας από τον καθορισμό των σκοπών και στόχων, συνεχίζοντας στην επιλογή των εκπαιδευτικών τεχνικών και παιδαγωγικών αρχών που θα χρησιμοποιηθούν και καταλήγοντας στις αξιολογήσεις μαθητών, εκπαιδευτικών και γενικά του εκπαιδευτικού έργου.
Παράγοντες σχολικής αποτελεσματικότητας είναι:
Το περιβάλλον μάθησης, που αφορά στην διαμόρφωση του κατάλληλου παιδαγωγικού κλίματος και έχει να κάνει τόσο με την υλικοτεχνική υποδομή σε επίπεδο σχολείου ή τάξης, όσο και με την ατμόσφαιρα που επικρατεί στις σχέσεις των εκπαιδευτικών με τους μαθητές, των εκπαιδευτικών μεταξύ τους και των μαθητών μεταξύ τους.
Η ψυχική διάθεση, ο ενθουσιασμός και η παραγωγικότητα του εκπαιδευτικού συμβάλλουν στην διαμόρφωση του καλού περιβάλλοντος μάθησης όπως επίσης και η άσκηση ηγετικού ρόλου εκ μέρους της διεύθυνσης της σχολικής μονάδας.
Καλό και κατάλληλο περιβάλλον μάθησης επιτυγχάνεται με την προσπάθεια των εκπαιδευτικών να μειώσουν μέσω της διδασκαλίας και της μάθησης τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες των μαθητών και να αναγνωρίσουν την πολυπολιτισμικότητα της κοινότητας των μαθητών.
Στο καλό περιβάλλον μάθησης συμβάλλουν αποτελεσματικά οι νέες τεχνολογίες της πληροφορικής, της επικοινωνίας και των πολυμέσων με τις δυνατότητες που παρέχουν για επεξεργασία, αποθήκευση, διάδοση πληροφοριών και επικοινωνία.
Ο εξοπλισμός των σχολείων με όλα τα σύγχρονα μέσα των νέων τεχνολογιών της πληροφορικής και επικοινωνίας αποτελούν ισχυρά εργαλεία στην κατεύθυνση της αποτελεσματικής εκπαίδευσης.
Η διδακτική μεθοδολογία, που με μέσα και διαδικασίες καινοτομικές θα πρέπει να συμβάλλει αποτελεσματικά στην επίτευξη των διδακτικών στόχων που έχουν τεθεί για κάθε γνωστικό αντικείμενο.
Η συνεπής διδακτική διαδικασία στις αρχές της εξατομικευμένης διδασκαλίας είναι προϋπόθεση της σχολικής αποτελεσματικότητας διότι ενισχύει την πρόοδο και την διαρκή εξέλιξη των μαθητών.
Η διαχείριση του διδακτικού χρόνου και ο σωστός καταμερισμός του στα επιμέρους τμήματα μιας διδασκαλίας είναι προϋπόθεση για να προσελκύει το ενδιαφέρον των μαθητών και να διασφαλίζει την συμμετοχή τους στην μαθησιακή διαδικασία ώστε να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Το αναλυτικό πρόγραμμα, που συντάσσεται από τις υπηρεσίες που εκφράζουν τη γενική φιλοσοφία του εκπαιδευτικού συστήματος και καθορίζει τα πλαίσια στα οποία μπορεί να κινηθούν οι εκπαιδευτικοί.. Η κατανόηση του αναλυτικού προγράμματος από τους εκπαιδευτικούς που καλούνται να το υλοποιήσουν και η εκμετάλλευση όλων των πτυχών του, τους παρέχει την δυνατότητα να αναπτύξουν και να οργανώσουν το μάθημα με τρόπο αποδοτικό και ποιοτικό.
Οι ειδικοί και γενικοί στόχοι, που αναφέρονται στις εκπαιδευτικές εφαρμογές και τις διδακτικές διαδικασίες. Η διατύπωση στόχων στη διδασκαλία που εναρμονίζονται με τις ανάγκες των εκπαιδευομένων, αποτελεί παράγοντα αποτελεσματικότητας και διαμορφώνει κλίμα αισιοδοξίας και υψηλών προσδοκιών για μάθηση.
Ο έλεγχος και η αξιολόγηση, που με την ανατροφοδοτική τους λειτουργία εντοπίζουν τις αδυναμίες και δίνουν τις απαραίτητες πληροφορίες ώστε να χρησιμοποιηθούν για να υπάρξει βελτίωση σε όλους τους τομείς.
Ο πιο σημαντικός παράγοντας σχολικής αποτελεσματικότητας είναι αυτός του περιβάλλοντος μάθησης, καθώς η βαρύτητα και η σπουδαιότητά του υπερκαλύπτει τυχόν αδυναμίες που μπορεί να παρουσιάζονται στους άλλους παράγοντες. Όσο καλά και να είναι τα αναλυτικά προγράμματα και όσο καλή διδακτική μεθοδολογία να χρησιμοποιήσουμε και με την καλύτερη διαχείριση του διδακτικού χρόνου, αν ο εκπαιδευτικός δεν έχει δημιουργήσει το κατάλληλο περιβάλλον μάθησης (κλίμα), μέσα στην τάξη, τα μαθησιακά αποτελέσματα θα είναι πενιχρά έως ανύπαρκτα.
Β) Ο νέος ρόλος του εκπαιδευτικού στη σύγχρονη κοινωνία σηματοδοτείται από τις αλλαγές που έχουν γίνει στην οικονομική, τεχνολογική και πολιτισμική πραγματικότητα. Μέσα σε αυτά τα δεδομένα ο εκπαιδευτικό καλείται:
Να διοργανώνει το μαθησιακό περιβάλλον ώστε να δρα ως διαμεσολαβητής της γνώσης και όχι ως απλός μεταδότης γνώσης.
Να ενεργοποιεί τους μαθητές ώστε αυτοί να συμμετέχουν στην προσπάθεια για ανακάλυψη της γνώσης.
Να συνεργάζεται με όλο το προσωπικό της σχολικής μονάδας ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την παραγωγή της γνώσης μέσα σε αυτήν.
Να συνεργάζεται με όλους τους κοινωνικούς φορείς ώστε να υπάρχει αλληλεπιδραστική επικοινωνία διότι ούτως ή άλλως το σχολείο είναι ένα τμήμα της κοινωνίας.
Να επιμορφώνεται συνεχώς και με την αναβάθμιση των προσόντων του να διατηρεί το επαγγελματικό του ενδιαφέρον, να βελτιώνει την υπηρεσιακή του θέση και να προάγει την επιστήμη της εκπαίδευσης. Η βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας εξαρτάται τόσο από την επάρκεια όσο και από την ποιότητα του εκπαιδευτικού προσωπικού.
Να συνειδητοποιεί την πολιτισμική ποικιλότητα των μαθητών και ενίοτε την διαφορετικότητα που μπορεί να παρουσιάζουν ώστε να προσαρμόζει την συμπεριφορά του και τη διδασκαλία του στην κατεύθυνση της εξατομικευμένης μάθησης.
Να εντάξει τις νέες τεχνολογίες στην διδακτική του πρακτική ώστε να αποκομίζουν οι μαθητές τα οφέλη που προσφέρουν.
Να ενημερώνεται για τις αρχικές ιδέες των μαθητών μέσα από ένα διαγνωστικό ρόλο, ώστε με την συζήτηση και στα πλαίσια των ομαδικών εργασιών να τους ενθαρρύνει στην απόκτηση της νέας γνώσης. Να επινοεί τρόπους μέσα από ένα καινοτομικό ρόλο ώστε να βοηθάει τους μαθητές να αντιλαμβάνονται και να αποδέχονται τις επιστημονικές ιδέες ως περισσότερο εύλογες και ευνόητες από αυτές που έχουν οικοδομήσει.
Να προτρέπει τους μαθητές μέσα από ένα εμψυχωτικό ρόλο να θέτουν ερωτήματα και να εργάζονται ομαδικά με αυτοέλεγχο και αυτοπειθαρχία.
Να αξιολογεί διαρκώς την εκπαιδευτική του προσπάθεια ώστε να βελτιώνει τα διδακτικά του αποτελέσματα.
Η πολιτεία, για να σταθεί αρωγός στην προσπάθεια του εκπαιδευτικού να επιτελέσει τον ρόλο του αποτελεσματικά, πρέπει να φροντίζει για την διαρκή ανανέωση των προσόντων και των δεξιοτήτων του στην επιστήμη της διδασκαλίας και παιδαγωγικής. Επίσης πρέπει να υπάρχει ουσιαστική υποστήριξη από τα στελέχη της εκπαίδευσης προς τους νέους εκπαιδευτικούς.
Εκτός από τα θέματα της αμοιβής και των συνθηκών εργασίας, πρέπει να καθιερωθεί η συμμετοχή των εκπαιδευτικών στα κέντρα διαμόρφωσης των εκπαιδευτικών θεμάτων.
2. Σχέδιο μαθήματος στις Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων.
Καθηγητής:…………………..
Σχολείο:………………………
Ημερομηνία:………………….
Τάξη – Τμήμα:……………….
Αριθμός μαθητών:……………
Διδακτική ώρα:……………….
Γνωστικό αντικείμενο: Οικονομία και Διοίκηση
Διδακτική ενότητα: Η Έννοια της Επιχείρησης
Τίτλος μαθήματος: Μορφές Επιχειρήσεων
Σκοπός: Να περιγραφούν οι μορφές της σύγχρονης επιχείρησης.
Διδακτικοί στόχοι: γνωστικοί (Οι μαθητές να είναι σε θέση, να ορίζουν την έννοια της επιχείρησης και
να αναγνωρίζουν τις μορφές των επιχειρήσεων.)
Μέθοδος διδασκαλίας: συζήτηση, διάλογος, ερωταποκρίσεις, ομάδες εργασίας.
Εργαλεία διδακτικών προσεγγίσεων: το πλέγμα εννοιών ή χάρτης εννοιών. (παραγωγή, προϊόντα, υπηρεσίες, κατανάλωση, απασχόληση, αγορά, κάλυψη εξόδων, επίτευξη κέρδους, κίνδυνος-ρίσκο, κεφάλαιο, εργασία, δημόσιο, ιδιωτικό, δημοτικό, κερδοσκοπικό, ατομικό, εταιρικό, ευθύνη, υποχρέωση).
Μέσα ανάδειξης των ιδεών των μαθητών: θα επιτευχθεί προφορικά μέσα από την συζήτηση και
το διάλογο.
Θεωρία μάθησης: εποικοδομιτισμού ή κονστρουκτιβισμού με τα πέντε στάδια, του προσανατολισμού (επίδειξη εικόνων από βιομηχανική παραγωγή, από καταστήματα και εκτέλεση εργασιών), της ανάδειξης των ιδεών των μαθητών (συζήτηση, διάλογος), της αναδόμησης των ιδεών (ανακοίνωση επιστημονικών ορισμών και εννοιών), της εφαρμογής των νέων ιδεών (κατάταξη διαφόρων επιχειρηματικών σχημάτων) και της ανασκόπησης (σύγκριση ορισμών και ερμηνειών για τις επιχειρήσεις πριν και μετά την ανακοίνωση των επιστημονικών ορισμών).
Στρατηγική για την αναδόμηση των ιδεών των μαθητών: μοντέλο εννοιολογικής αλλαγής με τις πέντε δραστηριότητες, προσδιορισμού των ιδεών των μαθητών, αποσαφήνισης των ιδεών των μαθητών, αντιπαράθεσης με την επιστημονική θεώρηση, εφαρμογής της επιστημονικής γνώσης και εφαρμογής σε νέες καταστάσεις.
ΙΩΑΝΝΗΣ Γ. ΜΑΥΡΟΣ